In mijn eerste blog: Voeding is persoonlijk, schreef ik over de levensenergie Qi, over Yin en Yang, over de energetische werking van voeding en ik beschreef naar aanleiding van een praktijkvoorbeeld hoe je met voeding klachten kunt verlichten. Yang is de energie (Qi) en Yin de materie. Dit keer: Damp.
Wat is Damp?
Damp: onbekend binnen de Westerse geneeskunde, maar binnen de TCG (Traditioneel Chinese Geneeskunde) is het een belangrijk begrip.
Bij damp zien we een teveel aan Yin. De interne oorzaak is een gebrek aan Qi en Yang.
De milt, samen met de alvleesklier, zijn belangrijke organen in de TCG. Milt is een yinne orgaan en samen met zijn yange tegenpool de maag zorgt de milt ervoor dat uit voeding energie gehaald wordt. De milt krijgt dit niet voor elkaar als zij zelf onvoldoende energie heeft en dan kan damp het gevolg zijn.
Damp blokkeert de natuurlijke stroming van Qi, bloed, yin en yang. Er ontstaat een ‘moeras’ in ons buikgebied dat fermenteert. Gezwollen buik, oprispingen, geen eetlust, slechte vertering zijn uitingen van dit sompige moeras én je hebt ook nog eens trek in producten die damp aanmaken.
Omdat de milt een van onze grote energiebronnen is, is het belangrijk om bij symptomen van damp ons voedsel aan te passen, zolang dat nodig is.
Hoe kom je aan damp door voeding?
De grootste boosdoeners zijn onregelmatige eetgewoontes, zoals het overslaan van ontbijt of het eten van ‘verkeerde’ producten. Niet iedereen reageert bijvoorbeeld goed op periodiek vasten. De milt houdt van regelmatig warm eten. Te veel eten, niet goed kauwen, gehaast je bord leeg maken zijn ook oorzaken van de milt energie verzwakken. Te veel vet, gluten en suikerrijk voedsel kan zorgen voor blokkade en onverteerd eten stapelt zich op in het ‘moeras’.
Vorige keer kaartte ik aan dat elk orgaan een emotie kent. Bij de milt is dit piekeren en zich zorgen maken. Bijna onvermijdelijk in onze maatschappij.
Veel hersenwerk heeft impact op de milt. Wanneer de energie van de milt niet op orde is, kunnen we dit merken aan onze spijsvertering. Plakkerige ontlasting, meer moeten vegen maar ook diarree een tentamen. Dat is een logisch gevolg van veel studeren en ook een uiting van zorgen over het tentamen.
Na relatief korte momenten van veel denkwerk en bij een goede gezondheid kan de milt zich heel snel herstellen. Maar tegenwoordig hebben we vaak langdurende zorgen: kinderen, familieperikelen, geldzorgen, een carrière… Die milt, daar wordt veel van gevraagd in deze veeleisende maatschappij.
Hoe herken ik damp?
Damp kan onzichtbaar zijn, vooral als het zich in het hoofd uit: migraine, een zwaartegevoel, depressie, warrig zijn, vergeetachtigheid, concentratieverlies of zelfs een rommelig huishouden.
Damp kun je letterlijk zien door oedeemvorming: een opgezwollen buik, dikke enkels, maar ook brijige ontlasting, vaginale afscheiding, slijm ophoesten, blaas-infecties (damp geeft troebele urine), menstruatieklachten, cysten en obesitas.
Een van de TCG-diagnosetechnieken is de tonganalyse. Je voelt het ook wel in je mond: meer speeksel, wat plakkerig en praten met consumptie.
Wanneer je je tong bekijkt en je ziet een dik beslag, dan is dit binnen de TCG een directe aanleiding om uit te gaan van aanwezigheid van damp.
De kleur van het beslag is ook belangrijk: wit beslag geeft aan dat er een Damp Koude is, geel beslag duidt op Damp Hitte.
Damp laat zich niet altijd zien op de tong maar de klachten spreken meestal voor zich.
Andere oorzaken damp
Damp kan zowel interne oorzaken hebben als externe. Een interne oorzaak betreft vaak de zwakke Qi energie van de milt. Externe factoren gaan over klimaat en leefomgeving en geïnfecteerd voedsel.
Damp Koude is vaak wat acuter en heeft een externe oorzaak, bijvoorbeeld een natte zwembroek die te lang gedragen wordt. Koude kan dan naar binnen trekken. Een ander voorbeeld: stijf wakker worden in een tentje op de camping waar het flink geregend heeft. Niet je goedkope luchtbed maakt je stijf en futloos. Die hele nacht in de te koude en natte omgeving, dicht tegen de grond is waarschijnlijk de boosdoener.
Ook het klimaat kan de oorzaak zijn van Damp Koude: een nat klimaat of de kille werkomgeving van een slagerij.
Damp Hitte kan komen door externe factoren: langdurig warm weer of het eten van bedorven voedsel.
De interne factoren van Damp Hitte zijn vaak het overmatig drinken van alcohol en/of vet eten.
Maar denk ook aan een fikse griep en verkoudheid waarbij je gele slijm ophoest. Die kleur geeft aan dat er hitte aanwezig is.
Dorst, stinkende ontlasting of het gevoel verhoging te hebben zijn goede indicaties dat het om Damp Hitte gaat.
Wat te doen?
Beweging zorgt ervoor dat blokkades vrijkomen. In het geval van damp is yin yoga een goede vorm van beweging omdat het spierweefsel stretcht. Net als massages. Soms is meditatie een goede manier om damp te laten bewegen. Dat moeras is ook een moeras van gedachten als schaamte, onzekerheden en zorgen. Allemaal emoties die de milt onder druk zetten. Door dit aan te pakken voel je je direct een stuk lichter.
Wat kan ik doen met voeding?
De milt houdt van warm eten en regelmaat. Sla geen maaltijden over op het moment van klachten. Voeding ondersteunt je gezondheid en energie.
Een ontbijt met yoghurt/kwark en fruit is koud, letterlijk en energetisch. Een ontbijt met ei en groente of warme havermout met blauwe bessen maakt alles veel gemakkelijker voor de milt. Bij je lunch een soep met verwarmende kruiden in plaats van sla is al een hele verbetering.
Neem tijd voor je eten, kauw voldoende en vermijd eten achter de computer. Een gezellige lunch met collega’s met lichte conversatie maakt de vertering gemakkelijker.
Wanneer je het idee hebt wat dampig te zijn, door welke reden dan ook, vermijd dan dierlijk zuivel als melk, kaas, yoghurt en kwark. Als je je weer beter voelt en weer zuivel wilt gebruiken, kies dan voor producten van geit en schaap. Gefrituurd eten, vet vlees, suiker, brood, bier: dit zijn geen vrienden van de milt. Wanneer de klachten weg zijn, kan je gerust weer wat van deze producten toevoegen.
Pinda’s en pindakaas, maar ook banaan zijn belangrijke oorzaken van damp. Een boterham met pindakaas en banaan? Niet doen! Zonnebloempitten, pompoenzaden, walnoten en amandelen zijn betere varianten. Of denk aan tahin in plaats van pindakaas.
Bittere en scherpe smaken zoals ui doen het goed tegen de damp. Voor de zoete trek, gebruik agave, esdoornsiroop of dadels en rooster zuurdesembrood als je brood wilt eten, dit zijn allemaal vriendelijker ingrediënten voor je milt.
En hoewel we vorige keer hebben geleerd dat fruit erg bevochtend werkt, kunnen ananas en peer je ook helpen om damp op te lossen. Wanneer je klachten hebt die meer horen bij Damp Koude, vermijd dan fruit, totdat je je weer beter voelt. Mosterd bij de maaltijd! Heel goed om je te helpen met verteren en de damp tegen te gaan, zeker bij een stuk vlees.
Casus:
Dit keer komt de man van Maartje langs. Hij had een bourgondische avond met vrienden. Veel vlees, veel alcohol en een kaasplank van een meter. Van alles lekker veel! Maar nu is hij al twee dagen misselijk, heeft hij geen zin om te eten en zijn thoraxgebied is enorm gespannen. Hij heeft oprispingen en zijn ontlasting is plakkerig en stinkt flink.
Een duidelijk geval van Damp Hitte in de maag en milt. Dit kan acuut ontstaan, zonder dat er al een milt deficiënte was. Acupunctuur en het drinken van lauwe muntthee (munt is een verkoelend kruid) geven verlichting. Even geen alcohol nuttigen en natuurlijk de bekende factoren die damp veroorzaken vermijden.
Het functioneel eten is een van de methoden binnen de TCG om ziekten te voorkomen of te bestrijden. Vaak wordt een combinatie van methoden ingezet. Heb je een vraag of heb je een klacht en je bent benieuwd hoe acupunctuur en/of voeding je kan ondersteunen, stuur een mail info@yosayacupunctuur.nl
Lees hier mijn eerste blog: Voeding is persoonlijk
Copyright © All Rights Reserved
