In de komende reeks columns wil ik je graag inzicht geven hoe de voedingsleer van de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) werkt.
TCG is een enorm gedachtengoed met allerlei verschillende interpretaties en uitwerkingen.
Het zal nooit helemaal compleet zijn en het kan schuren met jouw eigen ideeën. Het is geen dieet, het gaat om simpele aanpassingen binnen jouw voedingspatroon die een klacht misschien kan verlichten of je beter beschermt tegen ziekte.
Eigenlijk is de Chinese voedingsleer een Functional Food System. Wat simpel gezegd betekent: niemand is hetzelfde en gezondheid is per individu verschillend. Functioneel, toepasbaar voor iedereen. Mijn insteek is om simpele aanpassingen te laten zien aan de hand van korte voorbeelden uit de praktijk. Met als doel je nieuwsgierig te maken en speels uit te zoeken wat nu werkt voor jou of juist niet.
Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) is een 3000 jaar oude geneeswijze, gebaseerd op het holistische principe dat alles energie is én dat lichaam en geest onlosmakelijk verbonden zijn. Zo hebben lichamelijke klachten dikwijls een mentale oorzaak, maar blijken lichamelijke klachten ook voor emotionele en energetische blokkades te zorgen.
Het principe van de levensenergie (Qi, voor de yogi Prana) speelt hierin een grote rol. Qi bestaat uit de beweging van de Yin en Yang kracht die soepel moeten samenwerken. Dit evenwicht raakt echter vaak verstoord door emoties, levensstijl, gedachten, voeding en omgeving.
Zoeken naar balans is het belangrijkste grondbeginsel van TCG. Dit is de balans tussen yin en yang. Doordat we soms te veel van het een of te weinig van het andere hebben, krijgen we symptomen van onbalans of zelfs ziekte. Meest bekende behandelmethode van de TCG voor dit balansherstel, is acupunctuur. Minder bekend zijn de kruiden, moxa en cupping maar misschien het meest onbekend is de Chinese voedingsleer.
Deze leer is gebaseerd op het idee van onafhankelijkheid van dokter en medicatie. Door inzichten en aanpassingen te maken in het eetpatroon krijgt de patiënt zelfcontrole over hun gezondheid en kunnen klachten verminderen of vermeden worden.
In de voedingsleer kijken we naar de yin en yang componenten in het voedsel. Is iets yin (koud) of is iets yang (warm) van aard. Andere belangrijke aspecten van voeding zijn de energetica van voedingsmiddelen, het klimaat waar een product vandaan komt, de manier van klaarmaken en het klimaat/ seizoen waar het product gegeten wordt.
Hoe bepaal je de energetische temperatuur van een voedingsmiddel? Dat is simpeler dan je denkt, alleen heeft het een andere manier van kijken dan je misschien gewend bent. Je kunt uitgaan van een aantal regels.
Wat meer tijd nodig heeft om te groeien, zoals wortels, bietjes en pastinaak zijn warmer dan snelgroeiende producten als sla en komkommer. Hoe meer vocht een product heeft, des de koeler. Een pompoen heeft minder vocht dan een courgette. Producten die uit een warm klimaat komen, zijn vaak koel. Zoals banaan en sinaasappel. Dichter bij de evenaar, de koeler het over het algemeen is. Kooktechnieken vormen ook een temperatuur. Rauw is bijvoorbeeld koeler dan gekookt eten.
Nu je een kleine indicatie hebt hoe je voedingsmiddelen kan kwalificeren, kan je dit toepassen op je eigen voedingspatroon. Te veel yin? Dan is meer Yang eten goed voor je en visa versa. Maar hoe weet je nu of je te veel yin of teveel yang hebt? Dat is inderdaad lastig, maar ik hoop je met wat voorbeelden een beetje op weg te helpen.
Bij het onderzoeken waar de onbalans zit, kijkt een TCG-behandelaar naar welk orgaan aangedaan is. Dit orgaan heeft hele specifieke energetische en emotionele eigenschappen.
Ook heeft elk orgaan een eigen seizoen, kwaliteiten, smaak, emoties, beweging en een yin of yang component. Op deze manier zorgt TCG voor een holistische benadering van iemands klacht. We kijken naar het hele verhaal: iemands voeding en vertering, dagritme, emoties, gedachten, energiepatroon en levenscyclus.
Voorbeeld
Laten we oefenen met een korte casus die ik geregeld tegenkom in de praktijk:
Maartje komt in de ochtend wat traag op gang, ze snoozet minimaal 3 keer en met een slakkengang kleedt ze zich aan en slaat het ontbijt over. Dan kan ze langer blijven liggen. Op werk gaat het wel na 2 bakken koffie zit er weer wat leven in. Ze kijkt uit naar de lunch, met een gezonde salade en wat crackers houdt ze haar lijn in de gaten. Maar dan komt hetzelfde gevoel weer. Einde middag voelt ze zich moe, ze kijkt niet uit naar haar yogaklasje want ze wilt eigenlijk naar huis, haar lijf voelt zwaar. Ze heeft zin in de zon want ze heeft het vaak koud. Ook is ze bang dat ze veel scheetjes moet laten tijden de yogales. De laatste tijd is het echt een beetje gênant en maakt ze zich steeds vaker zorgen over. Heeft ze een prikkelbare darm? Want ze heeft vaker breierige ontlasting.
Voeding speelt hier een grote rol bij haar energie te kort. Ontbijt overslaan is geen goed idee als je je langdurig moe voelt, we hebben brandstof nodig om te functioneren. De diagnose hier is een Qi (yang) te kort. Het systeem krijg onvoldoende voeding om goed te kunnen functioneren.
Het zal haar helpen te beginnen met ontbijten en het liefste warm. Warm eten is belangrijk om de maag te helpen met verteren. Het kost minder energie dan bijvoorbeeld een koude yoghurt met fruit, die eerst moeten verwarmen in je lijf. Niet alleen qua temperatuur maar het fruit heeft ook nog eens een energetische koude. Je kan je havermout eten met verwarmd fruit of een beetje kaneel. Pas wel op met warme kruiden toevoegen als je bijvoorbeeld in de menopauze bent en last hebt van opvliegers. Als je per se yoghurt wilt eten, zorg dat deze plantaardig is en niet direct uit de ijskast. Zet bijvoorbeeld de yoghurt de avond ervoor in een bakje buiten de koeling.
Niet alleen is Maartjes ontbijt koud van aard, dit geldt ook voor haar lunch. De salade is letterlijk koud maar ook is bladsla van structuur vol met water en dus koud van energie. Het koelt af. Een soep zou haar veel beter helpen. Zelfs afgekoelde gekookte of gebakken groenten door een salade heeft een verwarmend effect, mocht een soep niet gewenst zijn.
De milt, de yinne tegenhanger van de maag, is gevoelig voor zorgen en nadenken. Het helpt bij studeren, het zorgt dat je dingen onthoudt. Onvoldoende voeding kan zorgen voor een zwakke milt/maag waardoor je gevoeliger raakt met je zorgen maken. Je concentratie kan naar beneden gaan en een gevoel van algehele zwaarte kan ontstaan door een verzwakte milt. Ontlasting zegt ook veel in dit geval. Er is onvoldoende kracht in de maag/milt om de ontlasting een goede vorm te geven en alles naar behoren te verteren, zowel vocht als voedsel. Wanneer er op lange termijn geen goed gevormde ontlasting is en veel winderigheid of borrelende buik, dan kan je praten over een Qi tekort van de milt/maag.
Het functioneel eten is een van de methoden binnen de TCG om ziekten te voorkomen of te bestrijden. Vaak wordt een combinatie van methoden ingezet. Heb je een vraag of heb je een klacht en je bent benieuwd hoe acupunctuur en/of voeding je kan ondersteunen, stuur een mail naar info@yosayacupunctuur.nl
Zie ook mijn andere column over de Chinese diagnose damp in ons spijsverteringssysteem. Deze heeft ook behoorlijk invloed op ons denken en gevoel van zwaarte. Lees het hier.
Copyright © All Rights Reserved
